پیپ و پیپت چیه؟ اگه تو بازار فارکس فعال باشی یا تازه می‌خوای واردش بشی، حتماً یکی از اولین چیزایی که می‌شنوی «پیپ (Pip)» و «پیپت (Pipette)»ـه. این دوتا اصطلاح کلید فهمیدن سود و زیان تو معاملات فارکسه. تو این مطلب می‌خوام به زبون خیلی راحت و خودمونی برات توضیح بدم پیپ چیه، پیپت چیه و چجوری باید ازشون استفاده کنی که راحت بتونی سود و زیانتو محاسبه کنی.
پیپ (Pip) چیه؟
پیپ (Pip) مخفف «Price Interest Point»ـه که یه جورایی واحد اندازه‌گیری تغییرات قیمت تو بازار فارکسه. یعنی وقتی قیمت یه جفت ارز بالا یا پایین میره، ما با پیپ میگیم این حرکت چقدر بوده.
- برای بیشتر جفت‌ارزهای غیر از ین ژاپن (مثلاً EUR/USD، GBP/USD و …)، پیپ همون رقم چهارم بعد از اعشار حساب میشه.
- ولی برای جفت‌ارزهای مربوط به ین ژاپن (مثلاً USD/JPY)، پیپ میشه رقم دوم بعد از اعشار.
چرا مهمه؟
چون همین یه دونه پیپ ممکنه رو سود یا ضرر تو معاملاتت کلی تأثیر بذاره. اگه ندونی چجوری پیپ رو حساب کنی، نمی‌تونی درست حد سود و حد ضررت رو مدیریت کنی و پولت ممکنه به خطر بیفته.
پیپت (Pipette) یا پوینت چیه؟
حالا یه درجه ریزتر از پیپ هم داریم که بهش میگیم پیپت (Pipette) یا پوینت.
- Pipette میشه رقم پنجم بعد از اعشار برای اکثر جفت‌ارزها (همون‌هایی که پیپ براشون چهار رقم بعد اعشاره).
- تو جفت‌ارزهای ین ژاپن هم میشه رقم سوم بعد از اعشار.
در واقع Pipette یکی از ده‌تا زیرمجموعه پیپه. یعنی 10 پیپت = 1 پیپ.
کی به درد می‌خوره؟ وقتی اسپرد کارگزار (بروکر) خیلی کم باشه یا معامله‌گرای حرفه‌ای بخوان خیلی دقیق عمل کنن، Pipette می‌تونه حساب و کتاب رو ریزتر کنه.
روش محاسبه پیپ
محاسبه پیپ خیلی سخت نیست. چند تا مثال ساده بزنم:
مثال اول: EUR/USD
فرض کن قیمت EUR/USD برابر 1.2345 باشه. اگه قیمت بشه 1.2355، یعنی 0.0010 تغییر داشته که میشه 10 پیپ.
- هر پیپ میشه 0.0001
- تغییر 0.0010 یعنی 0.0010 / 0.0001 = 10 پیپ
مثال دوم: USD/JPY
فرض کن قیمت USD/JPY برابر 109.50 باشه. اگه قیمت بشه 109.60، یعنی 0.10 تغییر داشته که میشه 10 پیپ.
- هر پیپ تو ارزای ین‌دار میشه 0.01
- تغییر 0.10 یعنی 0.10 / 0.01 = 10 پیپ
مثال‌ها (فرق پیپ با پیپت)
حالا بیایم دوتا حرکت قیمتی رو در نظر بگیریم و نشون بدیم پیپت چجوری وارد کار میشه:
- فرض EUR/USD از 1.23456 میره به 1.23466. تو این حالت:
- اگه با پیپ بسنجیم: 1.2346 – 1.2345 = 0.0001 (10 پیپت = 1 پیپ)
- اگه پیپت دقیق ببینیم: تغییر دقیقش 0.00010 میشه 1 پیپ ولی 10 پیپت.
- فرض USD/JPY از 109.567 میره به 109.577. تو این حالت:
- هر پیپ 0.01ـه، پس تغییر 0.01 میشه 1 پیپ.
- ولی در واقع 0.010 میشه 10 پیپت.
خیلی از کارگزاری‌ها (بروکرها) قیمت رو با پنج رقم اعشار (یا سه رقم اعشار برای ارزای ین‌دار) نشون میدن تا راحت‌تر اسپرد و قیمت رو دقیق کنترل کنی.
نکات کاربردی در معاملات
حالا چند تا نکته که تو معامله‌هات حتماً به دردت می‌خوره:
- مدیریت ریسک: هر پیپی که جابه‌جا بشه، رو سود و زیان تو تأثیر میذاره. پس قبل معامله، ارزش هر پیپ رو حساب کن تا بدونی چقدر می‌خوای ریسک کنی.
- تحلیل اسپرد: اسپرد کم برای اسکالپرها و معامله‌گرایی که دنبال سودای کم و سریع هستن خیلی مهمه. گاهی حتی یه پیپت هم رو سودت تأثیر میذاره.
- حجم معامله: بسته به اینکه معامله‌ت چند لات باشه، ارزش پیپ و پیپت فرق می‌کنه. پس قبل پوزیشن‌گیری حتماً جدول ارزش پیپ رو بررسی کن.
- استفاده از حساب آزمایشی (دمو): اگه تازه‌کاری، حتماً یه مدت با حساب دمو تمرین کن تا بتونی تغییرات پیپ و پیپت رو بهتر درک کنی.
- تنظیم حد سود و ضرر: اگه بدونی پیپ چیه، بهتر می‌تونی حد سود (Take Profit) و ضرر (Stop Loss) رو تنظیم کنی که هم ضرر کم بشه، هم سود مناسب ببری.
یادت نره مقاله ساعت باز و بسته شدن فارکس به وقت ایران رو بخونی ها!
جدول آموزشی ارزش پیپ در جفت‌ارزهای مختلف
برای اینکه بهتر موضوع جا بیفته، یه جدول خلاصه آوردم. تو این جدول، ارزش تقریبی هر پیپ رو برای 1 لات نشون میدم. طبیعیه هرچی حجم معامله کم یا زیاد شه، ارزش پیپ هم متناسب تغییر می‌کنه.
| جفت ارز | حجم معامله (لات) | ارزش تقریبی هر پیپ | توضیحات اضافی |
|---|---|---|---|
| EUR/USD | 1 لات | 10 دلار | هر 0.0001 یه پیپه |
| GBP/USD | 1 لات | 10 دلار | هر 0.0001 یه پیپه |
| USD/JPY | 1 لات | حدود 9 دلار | هر 0.01 یه پیپه |
| AUD/USD | 1 لات | 10 دلار | هر 0.0001 یه پیپه |
| USD/CAD | 1 لات | 10 دلار | هر 0.0001 یه پیپه |
نکته: این مقادیر بسته به نرخ روز و بروکر ممکنه یه کم تغییر کنه. ولی برای یه دید کلی خوبه.
تفاوت پیپ و پیپت
- سطح دقت: پیپ اشاره به چهارمین رقم اعشار (یا دومین رقم اعشار تو ارزای ین‌دار) داره؛ پیپت یه رقم ریزتر و دقیق‌تره.
- محاسبه سود و زیان: اگه بروکر با Pipette کار کنه، می‌تونی سود و زیان رو دقیق‌تر محاسبه کنی؛ مخصوصاً تو استراتژی‌های کوتاه‌مدت.
- اسپرد و کارمزد: اگه اسپردت خیلی پایین باشه (مثلاً 0.3 پیپ)، در اصل یعنی 3 پیپت. پس گاهی Pipette واسه شناسایی دقیق‌تر اسپرد استفاده میشه.
جمع‌بندی و نکات نهایی
در نهایت، پیپ و پیپت دو تا مفهوم ساده و در عین حال خیلی مهم تو بازار فارکسن. اگه اینارو درست بفهمی و بتونی تو مدیریت ریسک ازشون استفاده کنی، یه قدم بزرگ به حرفه‌ای شدن نزدیک میشی. اینجا توضیحات بیشتر هم هست.
- تازه‌کارهایی که می‌خوان وارد معامله بشن، حتماً تو حساب دمو با پیپ و پیپت سر و کله بزنن تا قشنگ دستشون بیاد.
- معامله‌گرای سطح متوسط هم اگه می‌خوان دقت معاملاتشون بیشتر بشه، حتماً تفاوت پیپ و پیپت و روش محاسبه رو جدی بگیرن.
حالا نوبت توئه: اگه سؤال یا تجربه خاصی درباره پیپ، پیپت یا محاسبه سود و زیان تو فارکس داری، تو بخش نظرات برامون بنویس تا با هم گپ بزنیم. موفق باشی!