مارجین در فارکس یکی از مهم‌ترین مفاهیمی است که هر معامله‌گر باید با آن آشنا باشد. حاشیه در معاملات فارکس به شما اجازه می‌دهد تا با سرمایه کمتر، پوزیشن‌های بزرگ‌تری باز کنید.
با این حال، درک درست از مارجین و نحوه محاسبه آن برای جلوگیری از زیان‌های سنگین ضروری است. در ادامه، مفهوم مارجین در فارکس را با مثال‌های ساده بررسی میکنیم.
مارجین در فارکس چیست؟
مارجین در فارکس چیست؟ به زبان ساده، مارجین یا همان «حاشیه» بخشی از موجودی حساب شماست که به‌عنوان وثیقه برای باز کردن پوزیشن‌ها در نظر گرفته می‌شود. وقتی از «مارجین تریدینگ در فارکس» یا همان Margin Trading در فارکس صحبت میکنیم، منظور همان استفاده از اهرم مالی (Leverage) برای معاملات است.
مثال ساده:
فرض کنید در حساب خود ۱۰۰ دلار دارید. کارگزار شما اهرم ۱:۱۰۰ ارائه می‌دهد. به این معنا که می‌توانید یک پوزیشن ۱۰ هزار دلاری (۱۰۰ برابر موجودی) باز کنید. در این حالت، کارگزار بخش کوچکی از سرمایه شما را بلوکه می‌کند؛ این مبلغ بلوکه‌شده همان مارجین است. اگر مارجین به‌درستی مدیریت نشود، ممکن است خیلی سریع دچار زیان شوید.
اهمیت و نقش مارجین در فارکس و معاملات آن
مارجین تریدینگ در فارکس به شما امکان می‌دهد با سرمایه اندک، معاملات بزرگ‌تری انجام دهید. به‌عبارت دیگر، شما از اهرم استفاده می‌کنید تا پتانسیل سود خود را افزایش دهید.
مثال کاربردی:
تصور کنید می‌خواهید جفت ارز EUR/USD را معامله کنید. اگر ۵۰۰ دلار در حساب دارید و از اهرم ۱:۲۰ استفاده کنید، می‌توانید حجم بیشتری از لات را معامله کنید. در این حالت، «Margin Used» شما بخشی از همان ۵۰۰ دلار خواهد بود که به‌عنوان وثیقه نزد کارگزار قرار می‌گیرد. چنانچه معامله به سود برسد، سود شما نسبت به زمانی که بدون مارجین معامله می‌کردید بیشتر خواهد بود. با این حال، زیان احتمالی هم به همان نسبت بزرگ‌تر است.
مزایا و معایب مارجین در فارکس
مارجین یا حاشیه در معاملات فارکس، هم مزایا دارد و هم معایب. شناخت این نقاط مثبت و منفی برای هر معامله‌گر ضروری است.
مزایا:
- افزایش قدرت خرید:
با استفاده از مارجین، می‌توانید پوزیشن‌های بزرگ‌تری باز کنید. برای نمونه، اگر فقط ۱۰۰ دلار داشته باشید، اهرم ۱:۱۰۰ به شما امکان می‌دهد پوزیشن‌هایی تا ۱۰ هزار دلار بگیرید. - امکان سود بیشتر:
وقتی حجم معامله بزرگ‌تر باشد، در صورت حرکت بازار به نفع شما، سودتان افزایش می‌یابد. برای مثال، اگر EUR/USD فقط چند پیپ صعود کند، در حجم بالا، سود قابل‌توجهی کسب خواهید کرد. - تنوع بیشتر در معاملات:
با داشتن «Free margin» مناسب، می‌توانید در چندین جفت ارز مختلف پوزیشن باز کنید و پورتفوی متنوع‌تری داشته باشید.
معایب:
- ریسک بالاتر:
همان‌طور که سود بالقوه افزایش می‌یابد، زیان احتمالی هم بیشتر می‌شود. اگر بازار خلاف جهت معامله شما حرکت کند، مقدار زیادی از حساب‌تان به‌سرعت از بین می‌رود. - Margin Call:
در صورت کاهش قابل توجه بالانس حساب و رسیدن مارجین شما به محدوده «ماینیموم مارجین»، کارگزار ممکن است به شما هشدار مارجین کال بدهد. این به معنی احتمال بسته‌شدن خودکار پوزیشن‌ها برای جلوگیری از منفی شدن حساب است. - فشار روانی:
وقتی با مبالغ بزرگ معامله می‌کنید، فشار روانی برای تصمیم‌گیری نیز افزایش می‌یابد. این استرس ممکن است شما را به گرفتن تصمیم‌های هیجانی سوق دهد.
محاسبه مارجین و مثال‌های کاربردی
برای آنکه بدانید چقدر از موجودی حساب شما به‌عنوان مارجین بلوکه می‌شود، باید فرمول محاسبه مارجین را بلد باشید. به‌طور کلی:
مارجین مورد نیاز = (حجم معامله × اندازه هر لات × قیمت فعلی بازار) / اهرم
در بسیاری از موارد، کارگزار جدول خاصی برای مارجین هر جفت ارز ارائه می‌دهد. اما به‌صورت کلی از فرمول بالا می‌توان استفاده کرد.
مثال:
فرض کنید می‌خواهید ۰٫۰۱ لات از EUR/USD را با قیمت ۱٫۱۰۰۰ و اهرم ۱:۱۰۰ معامله کنید. اندازه هر لات استاندارد ۱۰۰٬۰۰۰ واحد ارزی است.
- حجم معامله = ۰٫۰۱ لات = ۱٬۰۰۰ واحد
- قیمت فعلی = ۱٫۱۰۰۰ دلار
- اهرم = ۱:۱۰۰
محاسبه مارجین:
مارجین = (۱٬۰۰۰ × ۱٫۱۰۰۰) / ۱۰۰ = ۱۱ دلار
در این مثال، حدود ۱۱ دلار از حساب شما به‌عنوان مارجین بلوکه می‌شود.
جدول نمونه مارجین
در جدول زیر، سناریوهای مختلفی را برای یک حساب با ۱٬۰۰۰ دلار بالانس نشان می‌دهیم. (اعداد صرفاً برای مثال هستند و بسته به کارگزار متفاوت خواهند بود.)
| سناریو | Balance (دلار) | حجم معامله | اهرم (Leverage) | Margin Used (دلار) | Free Margin (دلار) | سطح مارجین (%) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | ۱٬۰۰۰ | ۰٫۰۱ لات | ۱:۱۰۰ | ۱۰ | ۹۹۰ | ۹۹۰۰ |
| ۲ | ۱٬۰۰۰ | ۰٫۰۲ لات | ۱:۱۰۰ | ۲۰ | ۹۸۰ | ۴۹۰۰ |
| ۳ | ۱٬۰۰۰ | ۰٫۰۵ لات | ۱:۵۰ | ۱۱۰ | ۸۹۰ | ۸۰۹ |
| ۴ | ۱٬۰۰۰ | ۰٫۰۱ لات | ۱:۵۰۰ | ۲ | ۹۹۸ | ۴۹۹۰۰ |
(تصویر: “margin-in-forex-example”)
در جدول بالا می‌بینید که هرچه حجم معامله بیشتر شود یا اهرم بالاتر برود، Margin Used تغییر کرده و Free Margin نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. به همین ترتیب، سطح مارجین (%) نیز کم یا زیاد می‌شود.
مدیریت ریسک در مارجین تریدینگ
برای موفقیت در «مارجین تریدینگ در فارکس» باید استراتژی دقیقی برای مدیریت ریسک داشته باشید به همین دلیل توصیه میکنیم مقاله بهترین استراتژی فارکس را مطالعه کنید. زیرا با افزایش حجم معاملات، احتمال ضرر هم بیشتر می‌شود.
- استفاده از حد ضرر (Stop-Loss):
حتماً برای هر پوزیشن خود، یک نقطه خروج تعریف کنید. برای مثال، اگر وارد پوزیشن خرید EUR/USD شدید، حد ضرر را کمی پایین‌تر از سطح حمایتی مهم قرار دهید. - تعیین ریسک به ریوارد منطقی:
سعی کنید حد سود (Take Profit) حداقل دو برابر حد ضرر باشد. به عنوان نمونه، اگر حد ضرر شما ۲۰ پیپ است، حد سود را روی ۴۰ پیپ قرار دهید. مقاله پیپ و پیپت در فارکس توضیحات بیشتری در این خصوص نوشته ایم. - تنوع در سبد معاملاتی:
همه سرمایه خود را روی یک جفت ارز متمرکز نکنید. Free margin خود را برای سایر موقعیت‌ها هم در نظر بگیرید. - توجه به مارجین کال:
اگر سطح مارجین شما به میزان «ماینیموم مارجین» برسد، کارگزار ممکن است پوزیشن‌های شما را ببندد تا از منفی شدن حساب جلوگیری شود. بنابراین همیشه به وضعیت Margin Call دقت کنید.
مثال:
فرض کنید یک پوزیشن خرید در طلا (XAU/USD) باز کرده‌اید و بخشی از موجودی به‌عنوان مارجین بلوکه شده است. اگر بازار بر خلاف جهت شما حرکت کند، باید از قبل حد ضرر تعیین کرده باشید. در این صورت زیان خود را محدود کرده و از Margin Call احتمالی نیز پیشگیری می‌کنید.
اشتباهات رایج در استفاده از مارجین
بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار، تنها به جنبه جذاب سود بالای مارجین تریدینگ در فارکس نگاه می‌کنند و از خطرات احتمالی آن غافل می‌شوند. در زیر به برخی از اشتباهات متداول اشاره میکنیم:
- باز کردن پوزیشن‌های بیش از حد بزرگ:
برخی افراد به‌محض دیدن اهرم بالا وسوسه می‌شوند پوزیشن‌هایی چند برابر موجودی خود باز کنند. نتیجه اغلب Margin Call و از دست رفتن کل سرمایه است. - عدم تعیین حد ضرر (Stop-Loss):
اگر بدون حد ضرر معامله کنید، ممکن است یک حرکت شدید بازار تمام موجودی حساب‌تان را نابود کند. - مدیریت نادرست Free Margin:
وقتی چندین پوزیشن باز می‌کنید و مارجین آزاد کافی ندارید، نوسان کوچک هم می‌تواند باعث شود سطح مارجین‌تان بشدت کاهش یابد. - بی‌توجهی به رویدادهای اقتصادی:
انتشار داده‌های مهم اقتصادی یا سخنرانی مقامات بانکی می‌تواند باعث نوسانات شدید شود. اگر از قبل آمادگی نداشته باشید، ممکن است ضرر سنگینی متحمل شوید.
مثال پیامد:
تصور کنید کسی بدون حد ضرر وارد معامله فروش روی جفت ارز GBP/USD می‌شود. ناگهان خبری مثبت برای پوند منتشر می‌شود و قیمت چند ده پیپ جهش می‌کند. این جهش می‌تواند باعث شود تمام مارجین بلوکه‌شده از بین برود و کارگزار پوزیشن را با Margin Call ببندد.
نکات کلیدی برای استفاده صحیح از مارجین
برای جلوگیری از اشتباهات رایج و موفقیت در بازار فارکس، رعایت نکات زیر ضروری است:
- با اهرم پایین شروع کنید.
اگر مبتدی هستید، از اهرم‌های بالا بپرهیزید تا ریسک را کنترل کنید. - همیشه حد ضرر تعیین کنید.
این کار به شما کمک می‌کند زیان احتمالی را محدود نگه دارید. - برنامه معاملاتی مدون داشته باشید.
قبل از ورود به معامله، سطوح ورود، خروج و حد سود را مشخص کنید. - Free margin خود را در نظر بگیرید.
حتماً قبل از باز کردن چند پوزیشن، بررسی کنید که آیا مارجین آزاد شما کافی است یا خیر. - به اخبار و رویدادهای بازار توجه کنید.
در زمان انتشار داده‌های مهم، حجم معاملات خود را کاهش دهید و حد ضررها را منطقی تنظیم کنید. - از چند حساب استفاده کنید.
اگر می‌خواهید با استراتژی‌های مختلف معامله کنید، بهتر است از حساب‌های جداگانه استفاده کنید تا ریسک را تقسیم کنید.
ارائه یک نکته یا بینش جدید
یکی از نکات کمتر شناخته‌شده در Margin Trading در فارکس، تأثیر «هزینه‌های مبادله» (Swap) و کمیسیون‌ها بر مارجین آزاد است. گاهی اوقات، اگر پوزیشن خود را چند روز باز نگه دارید، باید هزینه‌هایی به‌صورت سواپ (Swap) پرداخت کنید یا دریافت کنید. این مبلغ می‌تواند به‌صورت مخفیانه از Free Margin شما کسر شود و اگر محاسبه درستی نداشته باشید، ممکن است دچار کمبود مارجین و در نهایت Margin Call شوید.
بنابراین، همیشه قبل از نگه‌داشتن پوزیشن برای چند روز، جدول سواپ کارگزار خود را بررسی کرده و مطمئن شوید هزینه‌های آن به اندازه‌ای نیست که شما را دچار مشکل کند.
پرسش‌های متداول (FAQ)
- چگونه می‌توانم مارجین کال را مدیریت کنم؟
برای جلوگیری از مارجین کال، همواره سطح مارجین خود را بررسی کنید، از حد ضرر استفاده کنید و اهرم پایین‌تری انتخاب کنید. - مقدار مناسب مارجین چیست؟
مقدار مناسب مارجین به استراتژی معاملاتی، میزان ریسک‌پذیری و اهرم انتخابی شما بستگی دارد. بهتر است همیشه کمتر از ۳۰ تا ۴۰ درصد سرمایه خود را به‌عنوان مارجین مصرف کنید تا فضای تنفس کافی داشته باشید. - آیا مارجین همان اهرم است؟
خیر، مارجین و اهرم رابطه نزدیکی دارند ولی یکسان نیستند. اهرم (Leverage) نسبتی است که به واسطه آن می‌توانید با سرمایه کم، حجم بیشتری معامله کنید و مارجین (Margin) وثیقه‌ای است که جهت باز کردن این پوزیشن‌ها بلوکه می‌شود.
نتیجه‌گیری
مارجین در فارکس چیست؟ خلاصه اینکه مارجین، کلید اصلی برای معامله با حجم بالاتر و امکان کسب سود بیشتر است، اما در عین حال ریسک زیان را نیز افزایش می‌دهد. برای استفاده صحیح از مارجین، باید ابتدا مدیریت ریسک را بیاموزید، استراتژی مشخصی داشته باشید و همیشه به عوامل بازار مثل اخبار و رویدادهای مهم توجه کنید.
اگر آماده‌اید که مفاهیم مارجین تریدینگ در فارکس را در عمل تجربه کنید، همین امروز یک حساب آزمایشی باز کنید و مهارت‌های خود را بدون ریسک پول واقعی بسنجید. سپس با اعتماد بیشتر وارد بازار واقعی شوید و مسئولانه معامله کنید.