در بازار بزرگ فارکس همیشه یک اختلاف قیمت خرید و فروش در فارکس وجود دارد که به آن اسپرد یا Spread می‌گویند. این “تفاوت قیمت” یا اختلاف خرید و فروش، گاه ناچیز و گاه بسیار مهم است. اگر با چشم یک کودک کنجکاو به ماجرا نگاه کنیم، می‌بینیم اسپرد مثل فاصله‌ای کوچک اما حیاتی بین دو عدد است که می‌تواند سود یا زیان شما را تحت تأثیر قرار دهد.
«اسپرد تفاوت قیمت خرید و فروش است و در زمان های مختلف متفاوت است؛ Spread در فارکس نکته حیاتی در یک معامله سود آور است!»
در این مقاله، قصد داریم شما را با اسپرد در فارکس آشنا کنیم. تلاش کرده‌ایم مطلب را با زبانی ساده توضیح دهیم تا حتی برای مبتدیان و افرادی که به تازگی آموزش فارکس را شروع کرده اند هم قابل فهم باشد. در عین حال، اطلاعات کاملی ارائه می‌کنیم تا افراد حرفه‌ای بتوانند از نکات پیشرفته آن بهره ببرند. با ما همراه باشید تا گام به گام جلو برویم و ببینیم چطور می‌توان با شناخت دقیق اسپرد، معاملات موفق‌تر و کم‌هزینه‌تری داشت.
اسپرد در فارکس چیست؟
اسپرد در فارکس همان اختلاف قیمت خرید و قیمت فروش است که همیشه در لحظه ورود به معامله با آن مواجه می‌شوید. وقتی شما تصمیم می‌گیرید یک جفت‌ارز، مثل EUR/USD یا یا یوان چین CNY حتی طلا در بازار فارکس بخرید، کارگزار (بروکر) برای فروش آن به شما معمولاً قیمت بالاتری را ارائه می‌دهد. اگر هم بخواهید هم‌زمان بفروشید، قیمت پیشنهادی کارگزار کمتر از چیزی است که شاید در ذهنتان می‌گذرد. این اختلاف، اسپرد نام دارد.
اگر بخواهیم به زبان خیلی ساده بگوییم، در یک فروشگاه بستنی، گاهی دیده‌اید قیمت یک بستنی در قسمت‌های مختلف شهر کمی فرق دارد. اگر در جای شلوغی بخرید، قیمت بالاتر و اگر در محله‌ای خلوت بخرید، ممکن است قیمت ارزان‌تر باشد. این تفاوت نشان می‌دهد جای خریدتان چقدر مهم است. در فارکس هم نرخ خرید و فروش به‌صورت لحظه‌ای تغییر می‌کند و هر کارگزار با توجه به شرایط بازار، مقداری هزینه (که همان اسپرد است) از شما دریافت می‌کند. برای مطالعه مقاله انگلیسی در این خصوص نیز میتوانید به این محتوا مراجعه کنید.
تعریف اسپرد در بازار فارکس
برای آنکه دقیق‌تر با مفهوم اختلاف قیمت خرید و فروش در فارکس آشنا شوید، بیایید این تعریف رسمی را در ذهن داشته باشیم:
- Ask (قیمت خرید): قیمتی که شما برای خرید یک ارز یا نماد مالی پرداخت می‌کنید.
- Bid (قیمت فروش): قیمتی که شما برای فروش همان ارز یا نماد مالی دریافت می‌کنید.
اسپرد هم می‌شود تفاوت این دو قیمت. هر چه این فاصله بیشتر باشد، یعنی هزینه بیشتری باید بپردازید تا وارد معامله شوید. این هزینه ممکن است به‌شکل آشکار یا پنهان باشد. گاهی اوقات شما می‌بینید در ظاهر کمیسیون بروکر صفر است، اما اسپرد بالایی دریافت می‌کند. در نتیجه، سود واقعی شما ممکن است تحت تأثیر همین اسپرد کاهش یابد.
برای یک کودک پنج‌ساله، شاید کافی باشد بگوییم: «وقتی چیزی را می‌خری، کمی گران‌تر از قیمت معمول می‌خری. وقتی هم می‌فروشی، کمی ارزان‌تر از قیمت معمول می‌فروشی. آن کمی اختلاف، همان اسپرد است.»
اهمیت اسپرد در معامله‌گری
شاید بپرسید چرا اسپرد در فارکس تا این حد مهم است؟ اجازه دهید به چند دلیل اشاره کنیم:
- هزینه معامله: اسپرد در واقع هزینه اولیه هر معامله است. درست مثل اینکه شما برای سوار شدن به یک قطار باید بلیط بخرید. این بلیط همان اسپرد است. هرچه اسپرد کمتر باشد، هزینه رفت‌وآمد شما کمتر خواهد بود.
- سرعت ورود به سود: اگر اسپرد خیلی زیاد باشد، حتی اگر قیمت بازار کمی به نفع شما حرکت کند، باز هم ممکن است در ابتدا در ضرر باشید تا زمانی که حرکت قیمت از اسپرد عبور کند. اما اگر اسپرد کوچک باشد، با یک حرکت جزئی بازار، سریع‌تر وارد ناحیه سود می‌شوید.
- استراتژی‌های اسکالپ: برای معامله‌گرانی که به‌صورت اسکالپ (Scalp) کار می‌کنند و در زمان‌های کوتاه وارد و خارج معامله می‌شوند، اسپرد می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد. چون میزان سود آنها کم است و اگر اسپرد بالا باشد، کل سودشان ممکن است از بین برود.
- قابلیت مقایسه بروکرها: یکی از معیارهای مهم برای انتخاب بروکر، سطح اسپردی است که ارائه می‌دهد. اگر می‌خواهید یک بروکر مناسب داشته باشید، بهتر است حتماً به اسپرد و همین‌طور به وضعیت کمیسیون دقت کنید.
- مدیریت ریسک: شناخت اسپرد به شما کمک می‌کند تا در لحظات پرنوسان بازار، احتیاط بیشتری داشته باشید و بدانید که ممکن است اسپرد ناگهان افزایش یابد و معاملات شما را در معرض ریسک بالاتر قرار دهد.
انواع اسپرد (ثابت یا شناور)
اسپردها در دو دسته اصلی قرار می‌گیرند:
اسپرد ثابت:
- همان‌طور که از اسمش پیداست، این اسپرد همیشه عدد ثابتی است.
- در هر شرایطی از بازار، مثلاً خبرهای اقتصادی مهم یا ساعات خلوت، همان عدد حفظ می‌شود.
- گاهی برای کودک پنج‌ساله می‌توان گفت شبیه یک فروشگاه همیشگی است که همیشه موز را به قیمت ۱۰ تومان می‌فروشد و می‌خرد. هیچ‌وقت قیمتش را کم یا زیاد نمی‌کند.
اسپرد شناور:
- این اسپرد دائماً در حال تغییر است و بسته به میزان عرضه و تقاضا، میزان نقدینگی در بازار، زمان روز و انتشار اخبار، می‌تواند کم یا زیاد شود.
- درست مثل مغازه‌ای که قیمت میوه‌اش را بسته به ساعت و فصل تغییر می‌دهد. اگر فروشنده ببیند مشتری زیاد است، قیمت را بالا می‌برد و اگر مشتری کم باشد، ممکن است قیمت را پایین بیاورد.
در بازار فارکس معمولاً اسپرد شناور رواج بیشتری دارد. بسیاری از بروکرها، اسپرد شناور را به دلیل شفافیت بیشتر و مطابقت با شرایط واقعی بازار ارائه می‌دهند. البته در برخی شرایط خاص (مثل انتشار یک خبر مهم)، اسپرد شناور ممکن است بسیار زیاد شود و این برای بعضی معامله‌گران خطرناک است.
داستان‌های و مثال های ساده برای درک اسپرد در فارکس
گاهی بهترین راه برای درک یک مفهوم پیچیده، روایت یک داستان کودکانه اما ملموس است. در ادامه، دو مثال ساده را مرور می‌کنیم تا موضوع برایتان روشن‌تر شود.
- مثال موز طلایی
تصور کنید موزی دارید که خیلی کمیاب و خوشمزه است. مغازه‌داری حاضر است آن را به قیمت ۱۰ تومان از شما بخرد (قیمت Bid) و خودش با قیمت ۱۱ تومان (قیمت Ask) به مشتری‌ها بفروشد. اسپرد اینجا ۱ تومان است. یعنی اگر شما الان موز را بخرید و بلافاصله بفروشید، ۱ تومان ضرر می‌کنید.
اگر قیمت بازار ثابت بماند، هیچ سودی کسب نخواهید کرد، چون اختلاف خرید و فروش، همان هزینه شماست. باید صبر کنید ارزش موز از ۱۱ تومان بالاتر برود تا جبران اسپرد و کسب سود شود. - مثال قایق بادی شناور
در یک شهر ساحلی، همه می‌خواهند قایق بادی بخرند یا بفروشند. قیمت این قایق مدام تغییر می‌کند؛ گاهی وقت‌ها خیلی تقاضا زیاد است و فروشنده قیمت را بالا می‌برد، و خریدار هم مجبور است بالاتر بخرد. در این شرایط اسپرد ممکن است بیشتر شود. اما زمانی که تقاضا کم می‌شود، فروشنده مجبور است قیمت فروش را پایین‌تر بیاورد و خریدار هم قیمت پیشنهادی‌اش را کم کند. در این حالت، اسپرد شناور مدام بالا و پایین می‌رود.
این دو مثال نشان می‌دهد که اسپرد ممکن است عددی ثابت باشد، یا بسته به شرایط بازار تغییر کند. تشخیص اینکه کدام نوع اسپرد به استراتژی شما می‌خورد، بستگی به سبک معامله، زمان معامله و حتی سلیقه شخصی شما دارد.
چرا اسپرد در فارکس تغییر می‌کند؟
حتماً برایتان پیش آمده که مشاهده کنید اسپرد یک جفت‌ارز یا اسپرد طلا در یک بروکر ناگهان زیاد شده است. عوامل متعددی می‌توانند باعث چنین تغییری شوند:
- نقدینگی: اگر در بازار نقدینگی کم باشد، یعنی خریداران و فروشندگان کمی حاضر باشند معامله کنند، کارگزار مجبور است برای تأمین سفارش‌های شما، قیمت را بالا یا پایین ببرد. در نتیجه اسپرد افزایش می‌یابد.
- اعلام اخبار مهم: وقتی قرار است نرخ بهره یا شاخص‌های اقتصادی مهم منتشر شود، معمولاً معامله‌گران بزرگی وارد بازار می‌شوند یا از آن خارج می‌شوند. در این لحظات حساس، اسپرد می‌تواند جهش کند.
- تعطیلات و آخر هفته: در روزهای تعطیل که بازار کم‌حجم است یا آخر هفته‌ها که معاملات چندان پررونق نیستند، اسپرد به‌صورت شناور رشد می‌کند.
- رقابت بین بروکرها: برخی بروکرها برای جذب مشتری اسپردهای پایین‌تری ارائه می‌دهند. اما گاهی اوقات، وقتی شرایط بازار سخت می‌شود، ناگهان اسپردشان را افزایش می‌دهند.
مثال‌های کاربردی پیشرفته‌تر
اگر بخواهیم کمی پیشرفته‌تر به ماجرا نگاه کنیم، یک معامله‌گر باتجربه می‌تواند از تغییرات اسپرد هم سود ببرد. البته این کار خیلی تخصصی است و باید دانش بالایی داشته باشید. مثلاً تصور کنید متوجه می‌شوید هر روز نزدیک انتشار یک گزارش اقتصادی، اسپرد EUR/USD ناگهان از ۰.۵ پیپ به ۵ پیپ می‌رسد. شما میتوانید این زمان را بشناسید و قبل از آن وارد معامله نشوید و بعد از بازگشت اسپرد به حالت عادی، به بازار وارد شوید. این کار باعث صرفه‌جویی زیادی در هزینه معاملات می‌شود.
مثال مهم دیگر این است که بعضی معامله‌گران حرفه‌ای ترجیح می‌دهند حساب‌های ECN (حساب‌های مستقیم از طریق بازار) استفاده کنند که اسپردهای خیلی کمی دارد اما در عوض کمیسیون نسبی پرداخت می‌کنند. با محاسبه ریاضی دقیق، ممکن است نتیجه بگیرند که این شیوه برایشان به‌صرفه‌تر است. برای یک حساب با اسپرد ثابت شاید کمیسیون صفر باشد، اما آن اسپرد ثابت بالاتر می‌تواند در طول زمان هزینه بیشتری روی دستتان بگذارد.
جدول مقایسه بروکرها بر اساس اسپرد
حالا که به اهمیت اسپرد پی بردیم، بهتر است نگاهی داشته باشیم به ۱۸ بروکر مختلف و ببینیم وضعیت اسپرد آنها چگونه است. در جدول زیر، ۵ ستون وجود دارد: نام کارگزاری، نوع اسپرد، اسپرد بهترین حساب بروکر برای طلا، میانگین اسپرد، و وضعیت کمیسیون.
توجه داشته باشید که این ارقام می‌توانند در طول زمان یا بر اساس نوع حساب تغییر کنند. ما سعی کرده‌ایم اطلاعات را تا جای ممکن واقعی و نزدیک به شرایط بازار گردآوری کنیم.
| نام کارگزاری | نوع اسپرد | اسپرد بهترین حساب بروکر برای طلا | میزان میانگین اسپرد | وضعیت کمیسیون |
|---|---|---|---|---|
| آلپاری | شناور | شروع از ۰.۴ پیپ | حدود ۱.۱ پیپ | بدون کمیسیون |
| اپوفایننس | ثابت | شروع از ۱.۰ پیپ | حدود ۱.۵ پیپ | ۵ دلار در هر لات |
| اچ وای سی ام | شناور | شروع از ۰.۵ پیپ | حدود ۱.۲ پیپ | بدون کمیسیون |
| آمارکتس | شناور | شروع از ۰.۲ پیپ | حدود ۱.۱ پیپ | ۳ دلار در هر لات |
| فیبوگروپ | ثابت | شروع از ۰.۷ پیپ | حدود ۱.۳ پیپ | بدون کمیسیون |
| کپیتال اکستند | شناور | شروع از ۰.۵ پیپ | حدود ۱.۴ پیپ | بدون کمیسیون |
| ارانته | شناور | شروع از ۰.۳ پیپ | حدود ۱.۲ پیپ | ۴ دلار در هر لات |
| اوربکس | ثابت | شروع از ۰.۸ پیپ | حدود ۱.۳ پیپ | بدون کمیسیون |
| اینگات | شناور | شروع از ۰.۴ پیپ | حدود ۱.۲ پیپ | بدون کمیسیون |
| اف ایکس چویس | شناور | شروع از ۰.۶ پیپ | حدود ۱.۳ پیپ | ۶ دلار در هر لات |
| لایت فایننس | شناور | شروع از ۰.۳ پیپ | حدود ۱.۰ پیپ | بدون کمیسیون |
| تریدرز وی | شناور | شروع از ۰.۴ پیپ | حدود ۱.۲ پیپ | ۸ دلار در هر لات |
| دلتا اف ایکس | ثابت | شروع از ۰.۹ پیپ | حدود ۱.۴ پیپ | بدون کمیسیون |
| نورد اف ایکس | شناور | شروع از ۰.۵ پیپ | حدود ۱.۲ پیپ | بدون کمیسیون |
| آی اف سی مارکتس | شناور | شروع از ۰.۵ پیپ | حدود ۱.۱ پیپ | ۵ دلار در هر لات |
| فارکس چیف | شناور | شروع از ۰.۵ پیپ | حدود ۱.۲ پیپ | بدون کمیسیون |
| آرون گروپس | ثابت | شروع از ۱.۰ پیپ | حدود ۱.۵ پیپ | بدون کمیسیون |
| نیکس | شناور | شروع از ۰.۴ پیپ | حدود ۱.۳ پیپ | بدون کمیسیون |
اهمیت جدول مقایسه اسپرد بروکرهای فارکس
این جدول به شما کمک می‌کند تا مقایسه اولیه‌ای از بروکرها داشته باشید. اگر هدفتان ترید روی طلاست، شاید بروکری که اسپرد پایین‌تری روی طلا دارد، گزینه بهتری باشد. اگر هم جفت‌ارزهای اصلی را معامله می‌کنید، باید به میانگین اسپرد آنها توجه کنید و همین‌طور به وضعیت کمیسیون.
نکات حرفه‌ای و استراتژی‌های ویژه درباره اسپرد
اکنون که با مفهوم اسپرد در فارکس آشنا شدید، اجازه دهید چند نکته حرفه‌ای را بیان کنیم تا بتوانید به شکل پیشرفته‌تری از این دانش بهره ببرید:
- سشن‌های معاملاتی را بشناسید: بازار فارکس به‌صورت ۲۴ ساعته باز است، اما همه ساعات آن یکسان نیست. در سشن‌های شلوغ مثل نیویورک و لندن، معمولاً اسپردها کاهش می‌یابند. در عوض، اواخر روز جمعه یا سشن آسیا (به‌ویژه زمانی که نقدینگی پایین است) اسپردها ممکن است بیشتر شوند.
- تأثیر اخبار: همیشه تقویم اقتصادی را زیر نظر داشته باشید. وقتی رویدادهایی مثل سخنرانی بانک مرکزی یا انتشار نرخ بیکاری در راه است، اسپرد خیلی از نمادها اوج می‌گیرد. اگر آمادگی ندارید، بهتر است قبل از اعلام خبر از معامله خارج شوید یا حد ضررها را تنظیم کنید.
- انتخاب نوع حساب: بعضی معامله‌گران ترجیح می‌دهند حساب بدون کمیسیون داشته باشند، حتی اگر اسپردشان بالاتر باشد. بعضی دیگر می‌خواهند کمیسیون بدهند اما اسپرد پایین‌تری داشته باشند. محاسبه کنید کدام‌یک برای سبک معاملاتی شما به‌صرفه‌تر است.
- محاسبه هزینه واقعی معاملات: بسیاری از معامله‌گران آماتور فقط به اسپرد نگاه می‌کنند و فکر می‌کنند اگر اسپرد پایین باشد، همه‌چیز عالی است. ولی اگر بروکر کمیسیون جدا دریافت کند، باید مجموع اسپرد و کمیسیون را در نظر بگیرید.
- استراتژی اسکالپ: اگر اسکالپر هستید و در تایم‌فریم‌های کوتاه مثل یک دقیقه یا پنج دقیقه کار می‌کنید، حتماً باید بروکری را انتخاب کنید که اسپرد فوق‌العاده کمی داشته باشد. چون در آن صورت با چند پیپ سود هم از بازار خارج می‌شوید و همین چند پیپ نباید صرفاً صرف پرداخت اسپرد شود.
- مراقبت از لغزش قیمت (اسلیپیج): بعضی مواقع که بازار به‌شدت سریع حرکت می‌کند، ممکن است قیمت در لحظه اجرای سفارش جابه‌جا شود. این پدیده را اسلیپیج می‌گویند. اسلیپیج می‌تواند تأثیر اسپرد را هم تشدید کند. پس به بروکرهایی رجوع کنید که تکنولوژی اجرای سریع و پایدار دارند.
نکات تکمیلی برای مدیریت اسپرد
برای آنکه اسپرد مانند یک دشمن پنهان کل سود شما را از بین نبرد، این توصیه‌ها را در نظر داشته باشید:
- همیشه قبل از ورود به معامله، اسپرد آن جفت‌ارز یا طلا را بررسی کنید. چون گاهی اوقات در شرایط خاص بازار یا حتی در بروکرهای مختلف، اسپرد ممکن است تا چند برابر حالت عادی افزایش یابد.
- برای معاملات بلندمدت، اسپرد ممکن است کمتر مهم باشد. چرا که حرکت بازار در تایم‌فریم‌های بالاتر معمولاً در حد ده‌ها یا صدها پیپ است و اسپرد چند پیپ شاید تأثیر زیادی بر سودآوری‌تان نگذارد.
- اگر با ربات‌های معاملاتی (Expert Advisor) کار می‌کنید، حتماً پارامتر اسپرد را در تنظیماتشان در نظر بگیرید. برخی ربات‌ها فقط در شرایط اسپرد مشخصی می‌توانند خوب عمل کنند.
جمع‌بندی و نگاه پیشرفته به اسپرد در فارکس
در نهایت، اسپرد در فارکس بیشتر از یک عدد ساده است. این اختلاف قیمت خرید و فروش در فارکس می‌تواند به ما نشان دهد که کارگزار ما چطور کار می‌کند و بازار در چه وضعیتی قرار دارد. اگر بخواهیم مثل یک استاد حرفه‌ای عمل کنیم، باید دائماً اسپرد را زیر نظر بگیریم و با توجه به اخبار، نوع حساب، زمان معامله و استراتژی شخصی، بهترین تصمیم‌ها را بگیریم.
ممکن است در نگاه اول بگویید: «این فقط چند پیپ است، چقدر مهم خواهد بود؟» اما وقتی تعداد معاملات زیاد شود، همین چند پیپ می‌تواند تفاوت بزرگی را رقم بزند. بنابراین، اگر به دنبال موفقیت پایدار هستید، باید به اسپرد مثل یکی از ابزارهای کلیدی موفقیت نگاه کنید.
توصیه پایانی درباره اسپرد در فارکس
هر زمان در بازار فارکس معامله می‌کنید، مثل یک کودک ماجراجو کنجکاو باشید. دائم بپرسید: «چرا قیمت خرید بالاتر است؟ چرا قیمت فروش پایین‌تر است؟ آیا الان اسپرد زیاد شده؟» اگر به این پرسش‌ها پاسخ دهید، همواره گامی جلوتر از دیگران خواهید بود.
فراموش نکنید که انتشار اخبار اقتصادی، رویدادهای جهانی، و حتی تعطیلات رسمی در برخی کشورها روی اسپرد اثر می‌گذارند. اگر در لحظات مناسب وارد شوید، هزینه کمتری پرداخت می‌کنید و اگر در زمان نامناسب وارد شوید، اسپرد سنگینی را متحمل خواهید شد. بنابراین، یادگیری رفتار اسپرد یکی از بهترین سرمایه‌گذاری‌های زمانی است که میتوانید برای آینده شغلی خود در بازار فارکس انجام دهید.